Neden Bazı İnsanlara Sivrisinekler Daha Çok Gelir?

Yaz akşamlarının o tatlı esintisi, keyifli bir sohbet... Ve sonra o sinir bozucu, ince vızıltı. Bir grup içinde otururken, sanki tüm sivrisinekler aralarında anlaşmış gibi sadece sizi hedef aldığını hissettiğiniz o anı bilir misiniz? Yanınızdaki arkadaşınız gecenin keyfini sürerken sizin bacaklarınızın kırmızı, kaşıntılı birer haritaya dönmesi sadece "tatlı kanlı" olmanızla ilgili bir şehir efsanesi değil. Bu durumun arkasında, vücudunuzun yaydığı ve sivrisinekler için karşı konulmaz birer davetiye olan bilimsel ve kimyasal sinyaller yatıyor. Sivrisinekler avlarını rastgele seçmezler; onlar, yaklaşık 50 metre öteden algılayabildikleri karmaşık kimyasal kokteylleri takip eden sofistike biyolojik sensörlere sahip canlılardır. Sizin genetik mirasınızdan o gün ne yediğinize, hatta giydiğiniz kıyafetin rengine kadar pek çok faktör, bu minik avcılar için sizi listenin en başına taşıyabilir. Gelin, sivrisineklerin kişisel radar sistemlerine takılmanızın ardındaki bilimsel gerçekleri keşfedelim ve "Neden hep ben?" sorusunun yanıtını birlikte bulalım.

Genetik ve Biyolojik İmzanız: Değiştiremeyeceğiniz Faktörler

Sivrisineklerin size olan özel ilgisinin bir kısmı, tamamen sizin kontrolünüz dışında olan genetik ve biyolojik yapınızdan kaynaklanır. Bu faktörler, sizin kişisel "koku imzanızı" oluşturur ve bazı imzalar diğerlerinden daha çekicidir.

• Kan Grubu: Yapılan araştırmalar, dişi sivrisineklerin (sadece dişiler kan emer) kan grubu tercihleri olduğunu net bir şekilde ortaya koymuştur. Özellikle 0 kan grubuna sahip insanlar, A kan grubuna sahip olanlara göre neredeyse iki kat daha fazla ısırılma eğilimindedir. B kan grubu ise bu ikisinin arasında bir yerdedir. Bunun nedeninin, farklı kan gruarına sahip insanların tenlerinden salgıladıkları ve sivrisineklerin algılayabildiği kimyasal sinyaller (sekretörler) olduğu düşünülmektedir.

• Metabolizma Hızı ve Karbondioksit (CO2): Sivrisineklerin bir avın yerini tespit etmek için kullandığı en önemli sinyal, nefesimizle dışarı verdiğimiz karbondioksit gazıdır. Metabolizması daha hızlı çalışan insanlar, daha fazla CO2 üretir. Bu nedenle, hamile kadınlar, kilolu veya iri yapılı bireyler ve spor yapmış kişiler, daha yüksek CO2 çıkışları nedeniyle sivrisinekler için daha parlak birer hedef haline gelir. Nefesiniz, onlar için adeta bir "buradayım" işaretidir.

Yaşam Tarzı ve Geçici Durumlar: Kontrol Edebileceğiniz Etkenler

Genetiğinizi değiştiremezsiniz ama bazı geçici durumlar ve alışkanlıklarınız da sizi sivrisinekler için daha cazip hale getirebilir. İyi haber şu ki, bu faktörlerin birçoğu sizin kontrolünüzdedir.

• Vücut Kokusundaki Kimyasallar (Laktik Asit ve Amonyak): Egzersiz yaptığınızda kaslarınızda biriken ve ter yoluyla dışarı atılan laktik asit, sivrisinekler için en çekici kimyasallardan biridir. Terinizdeki amonyak ve ürik asit gibi diğer bileşikler de bu çekiciliği artırır. Bu yüzden spor sonrası terli bir vücut, sivrisinekler için adeta bir ziyafet sofrasıdır.

• Alkol Tüketimi: Sadece bir şişe bira içmenin bile sivrisinekleri çekme oranını artırdığına dair bilimsel çalışmalar mevcuttur. Alkol tüketimi, hem metabolizma hızını ve dolayısıyla CO2 salınımını artırır hem de teninizden salgılanan kimyasal sinyalleri (etanol gibi) değiştirerek sizi daha "lezzetli" kılabilir.

• Vücut Isısı: Sivrisinekler sıcaklığı algılayabilirler. Vücut ısısı daha yüksek olan insanlar, onlar için daha kolay bir hedeftir. Egzersiz, alkol tüketimi veya sadece doğal olarak yüksek bir vücut ısısına sahip olmak, sivrisinek radarında daha kolay görünmenize neden olur.

Giysiler ve Diğer Dış Faktörler: Basit Ama Etkili Seçimler

Son olarak, tamamen sizin seçimlerinize bağlı olan bazı dış faktörler de sivrisinekleri davet edebilir veya uzak tutabilir.

• Kıyafet Rengi: Sivrisinekler avlarını bulmak için görme duyularını da kullanır. Özellikle alacakaranlıkta, avlarını ufuk çizgisine göre bir silüet olarak algılarlar. Bu nedenle, siyah, lacivert, kırmızı gibi koyu ve kontrast oluşturan renkler, sizi onlar için çok daha belirgin bir hedef yapar. Açık renkli, pastel tonlardaki (beyaz, bej, haki gibi) giysiler ise sizi daha az görünür kılarak bir nevi kamuflaj sağlar. Bu basit seçim, ısırılma oranınızda şaşırtıcı bir fark yaratabilir. Vücudunuzun yaydığı bu sinyallerin farkında olarak, özellikle sivrisineklerin aktif olduğu saatlerde alacağınız basit önlemlerle yaz akşamlarını çok daha huzurlu geçirebilirsiniz.